BADMİNTONUN TARİHÇESİ

 

 

MÖ 5. yüzyılda Çinliler, badmintonun atası sayılan Ti Jian Zi adı verilen bir oyun oynarlarmış. Yine badmintona benzeyen bir oyun, 19. yüzyıl ortalarında Hindistan'da poona adıyla oynanıyormuş. Birçok açıdan günümüz badmintonuna benzeyen bu oyunu gören İngiliz subaylar, 1860 yıllarında bunu ülkelerine getirmişler. Beauford Dükü'nün kızları bu oyunu ilk defa Badminton Evi'nde oynamışlardır. Badminton ismi de bu salondan gelmektedir.

J.L. Baldwin isimli sporcu, bu sporun kurallarını ilk koyan kişidir. 1870'li yıllarda Hindistan'dan dönen İngiliz subayları, Badminton'u J.L. Baldwin'in koyduğu kurallara göre oynamaya başlamışlardır. Dört yıl gibi kısa sürede İngiltere'de ilk badminton kulübü kuruldu ve kuralları belirlenen oyun ülke geneline yayıldı. Ancak uzun süre sosyete sporu olarak anılmıştır. Daha sonra çeşitli ülkelere yayılan badminton, 1934'te Uluslararası Badminton Federasyonu'nun kurulması ile yeni bir ivme kazanmıştır. 1934'ten beri özellikle Çin ve Endonezya bu oyunda hayli başarılı olmaktadırlar.

Badminton, ilk kez 1972 Münih oyunlarında olimpiyat sahnesine gösteri sporu olarak çıkmıştır. Yine, 1988'de Seul'de bir kez daha denenen badminton, 1992'de Barselona'da esas spor olarak ilk kez oynanmıştır. Asya ülkelerinin yanı sıra Danimarka ve İngiltere'de bu oyunda en iyi olan ülkeler arasında yer almaktadır. Badminton esasında atası sayılan sporlardan çok farklılaşmamıştır. Denebilir ki, 1800'lerde nasıl oynanıyorsa, bugün de aşağı yukarı o şekilde oynanmaktadır.

 

          

 

Türkiye'de Tarihçesi

Nasıl ve ne zaman girdiği tam olarak bilinmemekle birlikte, yine diğer sporlarda olduğu gibi, yabancı ülke elçilik görevlileri, askerler veya yurtdışına eğitim amacıyla gidenler aracılığıyla ülkemizde yayılmasını sağladıkları sanılmaktadır.

Türkiye Badminton Federasyonu 1991 yılında resmi olarak kurulmuş ve faaliyete başlamıştır. Badminton sporunun ilk federasyon başkanı ise, İrfan Yıldırım'dır. Türkiye genelinde ve federasyon verilerine göre, 2001 yılı itibarıyla 90 badminton kulübü ve 1880 sporcu vardır. Badminton Milli Takımımız ilk milli müsabakasını İzmir'de Kazakistan Milli Takımı ile oynamıştır. Ülkemizde düzenlenen ilk uluslararası turnuva ise 70. Yıl Uluslararası Badminton Turnuvası olup, 25-29 Ekim 1993 tarihlerinde Ankara'da yapılmıştır.

 

 

 

BADMİNTON TEMEL KURALLARI

   

Badminton iki kişi ya da ikişer kişiden meydana gelen iki rakip grup tarafından raket ve mantardan yapılma tüylü bir topla, 155 cm yüksekliğinde 76 cm'lik bir filenin tam ortadan ikiye böldüğü 5.18 m en ve 13.40 m boyunda dikdörtgen bir alanda oynanan bir oyundur. Rakip taraflar topu karşı tarafın sahasına düşürmeye çalışarak puan ararlar. Sadece servis kullanan taraf puan kazanabilir. Her bir set 15 puanlıktır ve 15'e ilk ulaşan taraf (en az 2 puan fark varsa) seti alır. Oyunda saha ve başlama vuruşu yazı-tura atışı ile belirlenir. Yazı-tura atışını kazanan servis atmak ya da karşılamak konusunda bir seçim yapar ve oyuna servisle başlanır. Servis atan oyuncu topu raketle bel seviyesini geçmeden yukarıdan aşağıya doğru gönderir. Topun mantarlı kafa kısmının aşağı bakması zorunludur. Servis atma sırasında mutlaka iki ayak yerle temasını kesmemelidir.

Top, filenin üzerinden geçip rakip yarı sahasına ulaşmazsa, saha çizgilerinin dışına düşerse, ya da tavana çarparsa oyun dışına çıkmış sayılır. Karşılayan oyuncu hazır olmadan servis kullanmak kural ihlali sayılır. Ancak karşılayan oyuncu karşılamak için hamle yaparsa atış faullü olmaktan çıkar. Oyun sahasının 13.4m boyu 5.18m eni vardır. Çiftlerdeyse bu ölçülere 42 cm daha eklenir. Saha enine tam ortadan fileyle ikiye bölünmüştür.

               

PUANLAMA (SAYI KAZANMA)

Aksi kararlaştırılmadığı sürece taraflar en çok üç set oynar. Yalnızca servis kullanan taraf sayı alabilir. Tek erkekler ve çiftler karşılaşmalarında, 6 sayılı kuralda sözü edilen durum dışında, 15 sayısına ilk olarak ulaşan taraf seti kazanır. Tek bayanlar karşılaşmalarında, 9.6 sayılı kuralda sözü edilen durum dışında, 11 sayısına ilk olarak ulaşan taraf seti kazanır.

Uzatmalar, Set skorunun 14-14 olduğu durumlarda (tek bayanlarda 10-10), ilk önce 14 sayısına (tek bayanlarda 10) ulaşan taraf seti 'uzatma' (6 sayılı kuralda zikredilen hususu) hakkına sahip olacaktır.Bu uzatma hakkı ancak yukarıda belirtilen sayıya erişildiği an ve bir sonraki servis atışı yapılmadan önce kullanılabilir. Uzatmalar aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilir. Durum 14-14 iken uzatmaya gidildiğinde 3 sayı. Durum 10-10 iken uzatmaya gidildiğinde 3 sayı. Seti kazanan taraf sonraki sette ilk servis atışını yapacaktır.

 

 

 

YARI SAHA DEĞİŞİMİ

Birinci setin bitiminde, eğer oynanacaksa üçüncü set öncesinde ve üçüncü settes ya da tek set üzerinden yapılan maçlarda, önde giden taraf, 11 sayılık sette 6. sayıya ulaşınca ,15 sayılık sette 8. sayıya ulaşınca yarıalan değişimi yapılır.

Oyuncular, kurala göre yarı alan değişimi yapmayı ihmal etmişlerse hata anlaşıldığı anda yarı lan değişimi yapılır ve o andaki sayılar geçerliliğini korur.

 

 

 

SERVİS

   

Hatasız servis atışı için;

Servis kullanan ve karşılayan oyuncular birbirine çapraz servis içinde durur. Ayakları bu servis alanlarını çevreleyen sınır çizgilerine basmayacak şekilde durur ve servis atışı yapılıncaya dek gerek servis kullanan gerek karşılayanın her iki ayağının bir bölümü, oyun alanının yüzeyine temas halindeyken, hareketsiz kalır.

Topun tamamı servis kullanan oyuncunun bel hizasından aşağıda bulunmalı, tüytopa ilk vuruş taban kısmına dokunularak yapılmalıdır.

Topa vuruş anında servis kullanan oyuncunun raketinin sapı, raket başı, oyuncunun raket tutan elinden belirgin bir şekilde aşağıda olacak şekilde aşağıya doğru eğik olacaktır. Servis atışı başladıktan tamamlanıncaya kadar servisi kullanan oyuncunun raketi öne doğru hareketini sürdürür.

Topun süzülüşü, servis kullanan oyuncunun raketinden çıkıp yukarı doğru bir ivme ile fileyi aşarak bir engelle karşılaşmadığı durumda, servis karşılayan tarafın servis bölgesine düşecek şekilde olmalıdır.

Oyuncular kendi bölgelerinde yerlerini aldıkları zaman, servis kullanan oyuncunun raketinin öne doğru ilk hareketi servis atışının başlangıcı kabul edilir.

Karşılayan oyuncu hazır olmadan servis atışı yapılamaz. Ancak servisi karşılayan oyuncu, servisi karşılamak için hamle yaparsa hazır olduğuna hükmedilecektir.

Servis atışı başladıktan sonra tüytopa raketle vurulması ya da tüytopun vurulmadan yere düşmesi (ıska geçilmesi) ile birlikte servis atışı gerçekleşmiş sayılır.

Çiftler karşılaşmasında, eşler rakip servis kullanan ya da karşılayan oyuncunun görüşünü engelleyecek herhangi bir konumda durabilirler.

 

 

 

TEKLER KARŞILAŞMASI

   

Servisi kullanan oyuncu, bir setteki skoru çift bir sayı iken, sayı yapamadıysa ya da skorunu çift sayılı duruma getirmişse, oyuncular kendilerine göre sağ servis alanı içerisinde durmak suretiyle servis kullanırlar ya da karşılarlar.

Servis kullanan oyuncunun o setteki skoru tek sayı ise oyuncular kendilerine göre sol servis alanı içerisinde durmak suretiyle servis kullanırlar ya da karşılarlar.

Bir hata yapılıncaya ya da top oyun dışı kalıncaya dek, servis kullanan ve karşılayan topa dönüşümlü olarak vururlar.

Servisi karşılayan oyuncu bir hata yapar ya da top servisi karşılayanın yarıalanı yüzeyine temas ederek oyun dışı kalırsa, servis kullanan sayı elde etmiş olur. Servis kullanmış olan oyuncu, bu kez öteki servis alanından yeniden servis kullanır.

Servisi kullanan oyuncu bir hata yapar ya da top servisi kullanan oyuncunun yan alanının yüzeyine temas ederek oyun dışı kalırsa, servis kullanmış olan oyuncu servis atmayı sürdürme hakkını yitirir ve hiçibir oyuncu sayı almak sizin servis karşılamış bulunan oyuncu servis kullanma hakkını elde eder.

 

 

 

ÇİFTLER KARŞILAŞMASI

   

Her setin başında ve servis kullanma hakkının taraflardan birine her geçişinde servis atışı sağ servis alanından yapılacaktır.

Servisi yalnızca servisi karşılamakla yükümlü olan oyuncu karşılayabilir. Karşılayanın eşi tüytopa vurur ya da top ona değerse servisi kullanmış olan taraf sayı elde eder. Servis karşılandıktan sonra servisi kullanan tarafın oyuncularından herhangi biri topa vurabilir, daha sonra da servisi karşılayan oyunculardan herhangi biri topa vurabilir, daha sonra da servisi karşılayan oyunculardan herhangi biri. Oyun bu şekilde top oyun dışı kalıncaya dek karşılıklı vuruşlarla sürdürülür. Servis karşılandıktan sonra, oyuncular filenin kendi taraflarında kalan bölgesindeki herhangi bir yerden topa vurabilirler. Servisi karşılayan taraf hata yaparsa ya da tüytop servis karşılayan tarafın alanında yere temas edip oyun dışı kalırsa, servis kullanımı, olan taraf sayı alır ve servisi kullanmış olan oyuncu yeniden servis atışı yapar.Servis kullanan taraf hata yaparsa ya da top servisi kullanan tarafın alanında yere temas edecek oyun dışı kalırsa, servis kullanmış olan oyuncu servis atışını sürdürme hakkını kaybeder ve her iki taraf da sayı elde etmemiş olur. Herhangi bir setin başında servis kullanmış bulunan oyuncunun tarafı o sette, skora artıramadığı ya da çift sayı yaptığı zaman söz konusu oyuncu sağ servis alanından servis atacak ya da bu alanda servis karşılayacaktır. Tersi durumda sol servis alanını kullanacaktır. Herhangi bir setin başında servis karşılamış bulunan oyuncunun tarafı o sette, skoru artıramadığı ya da çift sayı yaptığı zaman söz konusu oyuncu sağ servis alanında servis karşılayacak ya da bu alanda servis atacaktır. Tersi durumda sol servis alanını kullanacaktır. Eşler içinse bu uygulamanın tersi yapılır..

Servis kullanma hakkı herhangi bir sette, birbirini izleyen biçimde, başlangıç servisini kullanan oyuncudan başlangıç servisini karşılayan oyuncuya geçer, bu oyuncudan sonra eşine geçer, ondan rakip tarafın oyuncularından birine ve daha sonra onun eşine geçer ve bu şekilde sürer.

Hiç bir oyuncu sırası gelmeden servis kullanamaz, sırası gelmeden servis karşılayamaz ya da aynı sette peşpeşe iki servis karşılayamaz.

Kazanan takımın oyuncularından herhangi biri bir sonraki sette ilk servis atışını kullanabileceği gibi kaybeden tarafın herhangi bir oyuncusu karşılama yapabilir.

 

 

 

SERVİS BÖLGESİ YANLIŞLIKLARI

   

Oyuncular aşağıda sayılan durumlarda servis alanı yanlışlığı yapmış kabul edilirler;

Sırası gelmeden servis kullanılması,

Yanlış servis bölgesinden servis atılması, ya da

Yanlış servis bölgesinde durarak, servis karşılamaya hazırlanması ve servisin kullanılmış olması,

Servis bölgesi yanlışlığı yapıldığında:

Yanlışlığın bir sonraki servis atışı yapılmadan önce fark edilmesi halinde, taraflardan yalnızca biri pozisyon hatası yapmış ve hata yapan taraf o ralliyi kaybetmişse (hatalı pozisyondan avantaj sağlamamışsa), pozisyon düzeltilemez. Aksi halde servis tekrarlarına hükmedilir.

Yanlışlık bir sonraki servis atışından önce fark edilemediyse, pozisyon hatası düzeltilmez.

Servis bölgesi yanlışlığının düzeltilmesi sözkonusu değilse, oyuncuların yeni servis alanları (gerektiğinde yeni servis sırası da) değiştirilmeksizin oyuna devam edilir.

Servis bölgesi yanlışlığının düzeltilmesi sözkonusu değilse, oyuncuların yeni servis alanları (gerektiğinde yeni servis sırası da) değiştirilmeksizin oyuna devam edilir.

 

 

 

HATALAR

 

 

 

 

 

SERVİS ATIŞININ TEKRARLANMASI (LET )

Hakem veya (onun bulunmadığı durumlarda) oyuncu tarafından oyunu durdurma kararı verilmesi durumudur. Durdurma kararı herhangi beklenmedik bir durum ya da kaza hallerinde verilebilir.

Eğer top servis atışı dışında, fileye takılıp asılı kalır ya da fileyi aştıktan sonra fileye takılı kalırsa,

 

TUTUŞ ve VURUŞLAR

Forehand Tutuş

Forehand tutuşu tenisteki tutuş gibi, işaret ve başparmak V şeklinde, avuçiçi kısmen yukarı gelecek şekilde tutulur.

Backhand Tutuş

Yine tenisteki bachand tutuş gibi, raket forehand konumdan sağa doğru çevrilerek ve avuiçi kısmen aşağıya gelecek şekilde tutulur.

Forehand Ve Backhand Servis

Badmintonda temel servis kısa servis olup, rakibin servis alanı çizgisinin hemen en yakınına atılan servistir. Bu servis atışı forehand veya backhand tutuşla atılabilir.

Forehand

Hazırlık aşamasında, vücut ağırlığı iki ayakta eşit dengeli şekilde ve bir ayak önde olmalıdır. Top ön ayak hizasında olmalı ve raket geriye alınmalı, aynı zamanda bilek yukarı kalkmış vaziyette olmalıdır.

Topu serbest bırakma aşamasında, vücut ağırlığı ön bacağa doğru transfer edilmeli ve gözler top üzerinde olmalıdır. Vuruş sırasında, raket öne doğru sallanarak topun mantar kısmıyla buluşmalıdır. Ağırlık ön ayakta ve gözler topu takipte olmalıdır. Vuruştan sonra, bilekler hala yukarı vaziyetini korumalı ve kol ile vücut topun gidiş yönüne doğru takip etmelidir (follow through).

Backhand

   

Backhand servis atışı, oyuncuların büyük çoğunluğu tarafından kullanılan kolay ve başarılı bir vuruş şeklidir.

Raket ve top vücudun ön tarafına alınır, topa raketin arka yüzüyle ve az salınımla vurulur.

Hazırlık aşamasında, ağırlık iki ayakta dengelenmiş ve bir ayak önde olmalıdır. Top ve raket bel seviyesinin altında ve vücut önünde olmalıdır.

Vuruş aşamasında, vuruş kolu kısa bir geriye salınımda bulunarak topun mantar kısmına vurulmalıdır.

Vuruştan hemen sonra, vücut ağırlığı ön bacakta olmalı ve kol ile vücut topu vuruş yönüne doğru takip etmelidir.